Hỏi - đáp Nghị quyết ĐH Đoàn toàn quốc lần thứ IX

* CÂU HỎI 1:

TRẢ LỜI:

Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ IX được tổ chức tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia, Thủ đô Hà Nội từ ngày 17 đến ngày 21 tháng 12 năm 2007. Đại hội diễn ra vào thời điểm toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta ra sức thi đua thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X. Tham dự Đại hội có 1.033 đại biểu đại diện cho hơn 6 triệu đoàn viên cả nước, trong đó có 6 đại biểu là đoàn viên, sinh viên Việt Nam tiêu biểu đang học tập và công tác tại nước ngoài đã về dự. Đại hội vinh dự đón đồng chí Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Nông Đức Mạnh cùng nhiều đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ, Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã đến dự, chỉ đạo và chung vui với Đại hội. Tại Đại hội, Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh đã có bài phát biểu chỉ đạo quan trọng và thay mặt Ban Chấp hành Trung ương Đảng tặng thanh niên Việt Nam bức trướng mang dòng chữ: “Tuổi trẻ Việt Nam xây hoài bão lớn, đoàn kết, sáng tạo, xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Để phát huy trí tuệ của các đại biểu, ngoài diễn đàn tại Hội trường, Ban tổ chức Đại hội đã bố trí 14 trung tâm thảo luận với nhiều chủ đề khác nhau liên quan các vấn đề thiết thân của đoàn viên, thanh thiếu nhi như học tập, việc làm, vui chơi, giải trí, kỹ năng hoạt động xã hội, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, phong trào hành động cách mạng của tuổi trẻ Việt Nam trong giai đoạn mới. Đại hội đã có cuộc đối thoại thẳng thắn và cởi mở với đồng chí Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Thiện Nhân và lãnh đạo một số bộ, ngành. Đại hội đã thông qua Nghị quyết, Điều lệ Đoàn bổ sung và sửa đổi, bầu Ban Chấp hành Trung ương Đoàn khoá IX gồm 145 đồng chí, Ban Thường vụ Trung ương Đoàn 27 đồng chí, Uỷ ban Kiểm tra Trung ương Đoàn 12 đồng chí. Đồng chí Võ Văn Thưởng, Uỷ viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng tái đắc cử Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đoàn, các đồng chí Lâm Phương Thanh, Nguyễn Hoàng Hiệp được bầu làm Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đoàn.

* CÂU HỎI 2:

Tiêu đề báo cáo Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ IX và khẩu hiệu hành động có nội dung, ý nghĩa gì?

Tiêu đề báo cáo Đại hội Đoàn toàn quốc lần
thứ IX: Nâng cao chất lư­ợng tổ chức Đoàn, tăng cường bồi dư­ỡng lý t­ưởng cách mạng, đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp, xung kích phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc.

- Đoàn phải tăng cường hơn nữa công tác bồi dưỡng lý tưởng cách mạng, xứng đáng là đội dự bị tin cậy của Đảng Cộng sản Việt Nam, lực lượng xung kích cách mạng, trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên.

- Tổ chức Đoàn trong thời kỳ mới phải thực sự là người bạn, người đồng chí thân thiết, chăm lo cho thanh niên, bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng của tuổi trẻ; đi cùng và định hướng cho thanh niên lập thân, lập nghiệp.

- Tổ chức Đoàn phải huy động đông đảo các lực lượng thanh thiếu niên, phát huy tinh thần xung kích, tình nguyện tham gia phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Khẩu hiệu hành động: “Tuổi trẻ Việt Nam xây hoài bão lớn, đoàn kết, xung kích, sáng tạo, tình nguyện xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.

Ý nghĩa của khẩu hiệu thể hiện yêu cầu của thời đại, sự kỳ vọng của Đảng, của dân tộc đối với thế hệ trẻ Việt Nam, đó là: phải nuôi dưỡng ước mơ, có
hoài bão, phát huy được tố chất của thế hệ trẻ góp phần thực hiện mục tiêu, lý tưởng của Đảng và toàn dân tộc.

* CÂU HỎI 3:

TRẢ LỜI:

- Công tác giáo dục của Đoàn có nhiều đổi mới về nội dung, phương thức, nổi bật là các đợt sinh hoạt chính trị: "Tuổi trẻ Việt Nam tiến bước dưới cờ Đảng",“Tuổi trẻ với tư tưởng Hồ Chí Minh”, cuộc vận động “Tuổi trẻ Việt Nam sống, chiến đấu, lao động và học tập theo gương Bác Hồ vĩ đại”, "Tuổi trẻ Việt Nam học tập và làm theo lời Bác"; diễn đàn "Tiếp lửa truyền thống, mãi mãi tuổi 20", "Tuổi trẻ sống đẹp, sống có ích".... đã góp phần định hướng lối sống và nâng cao chất lượng chính trị của người đoàn viên. 

- Phong trào "Thi đua, tình nguyện xây dựng và bảo vệ Tổ quốc" được tổ chức rộng khắp, góp phần cổ vũ, định hướng và hỗ trợ thanh niên lập thân, lập nghiệp, tham gia phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững quốc phòng - an ninh, trật tự, an toàn xã hội. Trong trường học có nhiều hoạt động hỗ trợ sinh viên học tập, nghiên cứu khoa học, chống tiêu cực trong thi cử. Thanh niên nông thôn được hỗ trợ kỹ thuật, vay vốn phát triển sản xuất. Phong trào “Sáng tạo trẻ” đã phát huy sức sáng tạo thanh niên, ứng dụng tiến bộ khoa học vào đời sống. Cán bộ, công chức trẻ tích cực tham gia chương trình cải cách hành chính. Thanh niên đô thị góp phần giữ gìn trật tự, an toàn giao thông, phòng chống tệ nạn xã hội. Thanh niên quân đội đẩy mạnh phong trào “Giành 3 đỉnh cao quyết thắng”, cuộc vận động “Thanh niên quân đội mẫu mực xây dựng chính quy”. Thanh niên Công an triển khai sâu rộng phong trào “Hai thi đua, hai tình nguyện thực hiện 6 điều Bác Hồ dạy”. Cuộc vận động "Nghĩa tình biên giới, hải đảo" góp phần nâng cao nhận thức và trách nhiệm của tuổi trẻ về tình hình, nhiệm vụ mới đối với chủ quyền an ninh quốc gia. Hoạt động "Đền ơn đáp nghĩa", "Uống nước nhớ nguồn", nhân đạo từ thiện được triển khai sâu rộng. Phong trào "Khoẻ để lập nghiệp, giữ nước" được duy trì ở cơ sở. Phong trào “Thanh niên tình nguyện” có bước phát triển mạnh, góp phần tham gia giải quyết những khó khăn, bức xúc của cộng đồng, tạo dựng hình ảnh đẹp của người thanh niên thời đại mới.

- Công tác chăm sóc, giáo dục thiếu niên, nhi đồng có chuyển biến tích cực, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của thiếu nhi. Công tác quốc tế thanh niên góp phần tăng cường hiểu biết, tình đoàn kết hữu nghị và hợp tác với thanh niên và nhân dân các nước, góp phần thực hiện tốt đường lối đối ngoại của Đảng và Nhà nước. Hoạt động Đoàn tham gia xây dựng Đảng, chính quyền và các đoàn thể nhân dân được coi trọng, góp phần nâng cao nhận thức và phát huy vai trò của đoàn viên, thanh niên trong xây dựng hệ thống chính trị.

Những điểm hạn chế, yếu kém của công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi nhiệm kỳ 2002 - 2007 là gì?

TRẢ LỜI:  

Đại hội đã nghiêm túc kiểm điểm và chỉ ra 5 điểm hạn chế, yếu kém của công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi 5 năm qua là: 

Thứ nhất, hiệu quả công tác giáo dục của Đoàn chưa cao, Đoàn chưa tận dụng hết các cơ hội, chưa phát huy hết sức mạnh của các lực lượng xã hội và các nguồn lực trong công tác giáo dục thanh niên. Phương thức giáo dục chưa thực sự phù hợp nhằm đáp ứng nhu cầu, tâm lý của đoàn viên, thanh niên.

Thứ hai, hoạt động chăm lo lợi ích chính đáng cho thanh niên chưa đầu tư đúng mức nên chưa tương xứng với tiềm năng của tổ chức Đoàn; việc tham mưu xây dựng chính sách tài năng trẻ, khuyến khích thanh niên học nghề, chính sách huy động thanh niên tham gia phát triển giáo dục cộng đồng, hỗ trợ thanh niên nghiên cứu khoa học chưa đáp ứng yêu cầu đề ra.

Thứ ba, công tác thiếu nhi trên địa bàn dân cư còn khó khăn; vai trò tiền phong, gương mẫu của một bộ phận đoàn viên, thanh niên trong chăm sóc, giáo dục thiếu nhi chưa rõ. Đoàn chưa hoàn thành chỉ tiêu hàng tháng mỗi chi đoàn có một việc tốt dành cho trẻ em, mỗi đoàn viên là một phụ trách thiếu nhi.

Thứ tư, chất lượng tổ chức cơ sở Đoàn, chất lượng đoàn viên, chất lượng cán bộ Đoàn, chất lượng hoạt động Đoàn tuy đã được nâng lên nhưng vẫn chưa theo kịp sự chuyển động của tình hình thanh niên cũng như yêu cầu tập hợp thanh niên trong giai đoạn hiện nay.

Thứ năm, lý luận về công tác vận động thanh niên, về tập hợp thanh niên, mô hình tổ chức và hoạt động của Đoàn ở một số lĩnh vực chưa theo kịp sự phát triển kinh tế - xã hội. Công tác thi đua, khen thưởng còn hình thức, chưa có tác dụng tích cực cổ vũ và thúc đẩy phong trào thanh thiếu nhi.

* CÂU HỎI 5:

Nguyên nhân của những hạn chế, yếu kém và những bài học kinh nghiệm?

TRẢ LỜI:  

Đại hội đã chỉ ra 4 nguyên nhân của hạn chế
đó là: 

Thứ nhất, một số chủ trương của Đoàn chưa sát thực tế, khi triển khai thiếu đôn đốc, kiểm tra, tổng kết kịp thời; sự vận dụng và cụ thể hóa các chủ trương của Ban Chấp hành, Ban Thường vụ, Ban Bí thư Trung ương Đoàn ở nhiều nơi còn hạn chế; có biểu hiện "dễ làm, khó bỏ"; bệnh thành tích, hành chính hóa, thiếu sâu sát cơ sở trong chỉ đạo và tổ chức phong trào thanh niên chậm được khắc phục.

Thứ hai, công tác cán bộ của Đoàn còn bất cập; năng lực, trình độ nghiệp vụ, kiến thức kinh tế, xã hội của một bộ phận cán bộ Đoàn còn yếu; cán bộ Đoàn ở một số địa phương không có điều kiện luân chuyển hoặc khi luân chuyển lại không chuẩn bị tốt đội ngũ thay thế, làm ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động của Đoàn; một số đồng chí ủy viên Ban Chấp hành Đoàn các cấp chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm của mình. Việc tham mưu cho Đảng trong tạo nguồn, đào tạo, sử dụng và luân chuyển cán bộ nhìn chung còn yếu.

Thứ ba, điều kiện, phương tiện hoạt động và nguồn lực cho công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi còn khó khăn; sự chuyển dịch nhanh của cơ cấu kinh tế, tình trạng vi phạm pháp luật và tệ nạn xã hội gia tăng, sự thoái hoá, biến chất của một bộ phận cán bộ, đảng viên có ảnh hưởng tiêu cực đến tình hình tư tưởng thanh niên, công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi.

Thứ tư, tổ chức Đoàn còn chậm thích nghi với sự phát triển kinh tế - xã hội và nhu cầu của thanh niên; công tác tổng kết thực tiễn, đầu tư cho nghiên cứu lý luận về công tác thanh niên chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra. Một số nơi cấp uỷ Đảng chưa thật sự quan tâm, tăng cường chỉ đạo công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi.

Đại hội đã rút ra 4 bài học kinh nghiệm cơ bản sau:

Một là, mọi hoạt động của Đoàn phải thiết thực, hướng tới mục tiêu tập hợp, giáo dục, chăm lo lợi ích của thanh niên, khơi dậy và phát huy vai trò tiền phong gương mẫu, tinh thần xung phong, tình nguyện của thanh niên, tạo điều kiện để thanh niên tự khẳng định và phát triển.

Hai là, kiên trì thực hiện chủ trương tập trung cho cơ sở, coi trọng công tác cán bộ và mở rộng mặt trận tập hợp, đoàn kết thanh niên là những điều kiện có ý nghĩa quyết định đến sự phát triển của tổ chức Đoàn.

Ba là, chủ động tham mưu cho Đảng lãnh đạo toàn diện công tác thanh niên; tận dụng mọi cơ hội và phát huy tốt vai trò, vị thế của tổ chức Đoàn trong phối hợp với các cấp chính quyền, đoàn thể tiến hành công tác thanh niên, từng bước xã hội hoá công tác thanh niên.

Bốn là, tăng cường nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn; coi trọng kiểm tra, đánh giá việc tổ chức thực hiện các chủ trương công tác của Đoàn; thường xuyên, kịp thời phát hiện, tôn vinh và nhân rộng các sáng kiến, điển hình tiên tiến, nhân tố mới của công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi. 

Mục tiêu, phương hướng công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi nhiệm kỳ 2007 - 2012 đã được xác định như thế nào?

TRẢ LỜI:

- Mục tiêu chung: Tăng cường bồi dưỡng lòng yêu nước và ý thức công dân, lý tưởng và đạo đức cách mạng, bản lĩnh chính trị và văn hoá cho thanh thiếu nhi; xây dựng Đoàn vững mạnh; tích cực chăm lo bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của thanh thiếu nhi; phát huy tiềm năng to lớn của thế hệ trẻ Việt Nam xung kích “Sớm đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển“, phấn đấu cùng toàn Đảng, toàn dân thực hiện thắng lợi công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước vì mục tiêu "Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh".

- Phương hướng:

Một là, xây dựng Đoàn TNCS Hồ Chí Minh vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, tập trung nâng cao chất lượng đoàn viên, chất lượng cán bộ, chất lượng tổ chức cơ sở Đoàn; tăng cường đoàn kết, tập hợp thanh niên, phát triển Hội LHTN Việt Nam, Hội Sinh viên Việt Nam và các tổ chức thanh niên khác do Đoàn làm nòng cốt; đề cao trách nhiệm của Đoàn trong phụ trách Đội TNTP Hồ Chí Minh, xây dựng Đảng, chính quyền và các đoàn thể nhân dân.

Hai là, đổi mới mạnh mẽ công tác Tư tưởng - Văn hóa, công tác thông tin, truyền thông của Đoàn; phối hợp với chính quyền, các tổ chức đoàn thể nhân dân và huy động các nguồn lực xã hội nhằm chăm lo giáo dục, giúp đỡ thanh thiếu nhi.

Ba là, kết hợp hài hoà việc bảo vệ, chăm lo,
bồi dưỡng và phát huy thanh niên thông qua triển khai phong trào "Năm xung kích phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc" và "Bốn đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp".

* CÂU HỎI 9:

Mẫu hình thanh niên thời đại mới được xác định như thế nào? Công tác giáo dục của Đoàn cần tập trung những nội dung gì?

TRẢ LỜI: