Xu hướng thế giới: ĐS đô thị - phương tiện thay thế bền vững

"Con vịt xấu xí trở thành thiên nga"
Sau Thế chiến II, tàu điện và ĐS nhẹ khu vực đã bị suy giảm trong chiến tranh, nay lại "mất đất" cho xe buýt. Năm 1970, các phương tiện đó gần như "tàn lụi" ở Mỹ và Anh, ở Pháp và Italia chỉ còn lại một vài hình mẫu ở thành phố lớn. Tàu điện hồi sinh và bắt đầu xuất hiện ở những thành phố lớn ở Đức, Bỉ, Áo, Thụy Sĩ, các nước ở Đông Âu và Liên Xô (cũ).
Trong thời gian trên, metro bắt đầu phát triển, từ 25 mạng đường năm 1960, nay đã có tới 130 mạng đường đang khai thác, đã có kế hoạch hoặc đang xây dựng.
Hai sự kiện lớn để lại dấu ấn trong những năm 1980 là sự phục sinh của tàu nhẹ và tự động hóa của metro.
Khi tàu điện hồi sinh ở Mỹ, Anh, Pháp và Tây Ban Nha trong những năm 1980, khi được hiện đại hóa ở các nước Tây Âu như Đức trong những năm 1970 và 1980 và ở các nước SNG những năm 1990, phương tiện đó đã có một bộ mặt hoàn toàn mới: các toa tàu hiện đại đã vĩnh biệt các toa tàu cũ và tàu nhẹ nhanh (LRT) đã xuất hiện. Hội nghị Liên hiệp quốc tế về giao thông công cộng tại San José giữa những năm 1990 đã hình tượng quá trình đó như "con vịt xấu xí trở thành thiên nga".

Metro, tàu nhẹ: bộ phận không thể thiếu của
giao thông đô thị

Giống như metro, tàu nhẹ nhanh cũng được công nhận là bộ phận cấu thành của thành phố, giúp các nhà kế hoạch suy nghĩ lại và giúp hồi sinh các không gian đô thị, trong khi vẫn bảo tồn được các di sản kiến trúc và góp phần phát triển thành phố. Trong một số thành phố, tàu nhẹ còn là biểu tượng cảnh quan đô thị.

Cùng với sự hồi sinh là những sáng tạo kỹ thuật làm lợi cho người sử dụng, cho công ty vận tải và cho thành phố, như chế tạo các toa xe sàn thấp phù hợp với chiều cao ke ga; thực hiện tiếp điện trên mặt đất không phải làm đường dây trời; vận dụng các toa xe lưỡng dụng (điện/diesel); sử dụng vật liệu composite nhẹ; xác định hệ thống an toàn hiệu quả.
Ngày nay, tàu nhẹ đã phát triển trên khắp các lục địa. Kết quả đó chứng tỏ một trong những lợi thế chủ chốt của tàu nhẹ là khả năng thích ứng với mọi điều kiện hoàn cảnh.
Hiện nay, metro cũng đang phát triển cùng nhiều sáng kiến cải tiến. Kể từ khi đoàn tàu điện đầu tiên khai trương tại London năm 1890, metro đã phát triển thành một "phòng trưng bày" về sáng kiến cải tiến cùng với các tiêu chuẩn về công nghệ, kỹ thuật, về dịch vụ khách hàng và chạy tàu.

Sự phát triển trong 50 năm qua và nhiều điều hấp dẫn còn ở phía trước

Một tiến bộ kỹ thuật được triển khai trong sản xuất và chạy tàu là tự động hóa chạy tàu và chạy tàu không người lái, đã xuất hiện ở Lille với đoàn tàu đầu tiên hoàn toàn tự động và không có nhân viên năm 1985. Sự kiện đó trở thành một xu hướng ngày càng mạnh và ngày nay đã có trên 500 km đường tự động hóa (43 ở thành phố và 13 ở sân bay) đang khai thác trên khắp thế giới. Người ta ước tính khoảng 75% tuyến mới được thiết kế và xây dựng trong tương lai sẽ hoàn toàn tự động hoặc trang bị hệ thống chạy tàu không người thường trực (Unattended Train Operation - UTO). Thách thức và xu hướng chủ yếu hiện nay là việc chuyển đổi từ tuyến hiện có sang chạy tàu tự động.
Sự phát triển này có nhiều ảnh hưởng tích cực, tuy cũng có những lo lắng ban đầu. Tự động hóa nâng cao an toàn chạy tàu do sử dụng cửa màn hình hoặc hệ thống phát hiện, hạn chế người hoặc vật xâm phạm vào đường tàu. Tự động hóa đem lại thời gian gián cách giữa các đoàn tàu tối ưu, mang lại sự linh hoạt trong chạy tàu và giảm chi phí nhân viên. Điều quan tâm chủ yếu là mất việc làm và thiếu an ninh, nhưng cả hai điều lo lắng đó đều có thể giải quyết bằng cách điều chuyển nhân viên tăng cường cho công tác phục vụ khách hàng.
Metro là phương tiện đầu tiên triển khai thẻ thông minh, việc đó trở thành một việc mua bán thực sự, cho phép liên kết giữa trả tiền vận tải với nhiều dịch vụ trong thành phố. Nhà ga được thiết kế với dáng vẻ chào đón, thân tình và an toàn đã trở thành một bộ phận của đời sống đô thị, tạo thuận lợi cho các hoạt động xã hội, thương mại và văn hóa. Công nghệ thông tin cũng giúp giải quyết các vấn đề về an ninh nhờ đầu tư vào các hệ thống theo rõi, phát hiện.Cần khẩn trương tìm những biện pháp bền vững cho giao thông đô thị
ĐS đô thị đã trở thành xương sống của hệ thống vận tải công cộng trong nhiều thành phố lớn. Cùng với thời gian, bộ mặt giao thông công cộng đã thay đổi, xe buýt cũng đang thay hình đổi dạng với xe buýt vận tải nhanh (Bus Rapid Transit). Sự lựa chọn là sức mạnh, là cơ hội để tạo nên một phương thức đi lại thực sự bền vững. Người sử dụng cuối cùng sẽ có sự lựa chọn của riêng họ.
Ở mức độ toàn cầu, khí hậu thay đổi, đô thị hóa - và tiếp theo là tắc nghẽn giao thông - và sự khan hiếm nguồn năng lượng chứng tỏ quan điểm đô thị dựa trên ô tô là không bền vững. Vấn đề đó không có gì mới và trở nên ngày càng càng xấu nếu chúng ta không hành động gì cả.
Quan điểm của chúng tôi là phải làm cho không gian sống của thành phố được tốt hơn, làm cho mọi người đi lại được thoải mái hơn. Chiến lược của Hiệp hội Giao thông công cộng là thị phần vận tải công cộng phải tăng gấp đôi vào năm 2025. Chúng ta cần khẩn trương tìm những biện pháp bền vững cho giao thông đô thị.
Với yêu cầu đó, ô tô điện không thể giải quyết được một vấn đề lớn của các thành phố, đó là vấn đề không gian đô thị. Do tính độc lập của ô tô điện quá kém, nên nhân dân sẽ không từ bỏ những ô tô có năng lực cao, có thể chạy đường dài và chỉ sử dụng ô tô điện như là một loại phương tiện phụ thêm.
Phương thức sử dụng của chúng ta đang thay đổi, tạo nên những yêu cầu và thói quen mới, cách sống và những mong muốn của con người cũng đang phát triển. Yêu cầu của hành khách giao thông công cộng ngày càng cao, họ so sánh thời gian hành trình của vận tải công cộng với chất lượng ở mức độ cao của các phương tiện khác trong đời sống hiện đại.