Báo cáo Tổng kết Giải thưởng Sáng tạo Đường sắt Việt Nam năm 2009

BÁO CÁO

Tổng kết Giải thưởng Sáng tạo Đường sắt Việt Nam năm 2009

Sau một năm triển khai, Giải thưởng "Sáng tạo Đường sắt Việt Nam" năm 2009 đạt được kết quả như sau:

1. Công tác tuyên truyền, triển khai giải thưởng:

Công tác tuyên truyền về giải thưởng tiếp tục được đẩy mạnh thông qua việc in và phát hành hơn 5.000 tờ áp phích tuyên truyền, gửi thư mời tham gia giải thưởng đến các đơn vị trong toàn ngành và một số đơn vị làm công tác nghiên cứu Khoa học kỹ thuật ngoài ngành, thông báo và đăng tải Thể lệ giải thưởng trên báo GTVT, báo ĐSVN, tạp chí KHCN Đường sắt, tạp chí và Website Thanh niên Đường sắt và Truyền hình Hà Nội.

Với vai trò là Cơ quan Thường trực, Đoàn TNĐS Việt Nam đã chỉ đạo các cấp bộ Đoàn trong toàn ngành phối hợp với chuyên môn đơn vị tuyên truyền thường xuyên về Giải thưởng; vận động CB,ĐVTN tham gia, đồng thời đề xuất với chuyên môn đơn vị tạo mọi điều kiện cho các tập thể, cá nhân tham gia đảm nhận nghiên cứu các đề tài.

2. Kết quả đạt được:

            Năm 2009 có 10 đề tài đăng ký tham gia dự thi theo 4 chuyên ngành: Vận tải, Thông tin tín hiệu, Đầu máy và xây dựng công trình Đường sắt.

* Đối với Chuyên ngành vận tải: có 03 đề tài của các nhóm tác giả thuộc Ban Kinh Doanh vận tải, Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam tham gia dự thi. Xuất phát từ nhu cầu thực tế công tác vận tải hành khách và hàng hóa hiện nay, các tác giả đã tập trung nghiên cứu đổi mới phương án tổ chức chạy tàu khách, sửa đổi bổ sung quy định vận tải cho phù hợp, đề xuất các giải pháp phát triển các đoàn tàu chuyên luồng, chuyên tuyến. Cụ thể, Đề tài “Nghiên cứu phương án tổ chức chạy tàu khách liên vận quốc tế Yên Viên - Nam Ninh” đã xây dựng và lựa chọn được phương án tổ chức chạy tàu khách Liên vận quốc tế giữa Việt Nam và Trung Quốc không phải chuyển tải hành khách tại Ga Đồng Đăng, giảm thời gian giao tiếp Toa xe, rút ngắn thời gian chạy tàu và thời gian làm thủ tục Hải quan, tạo thuận lợi cho hành khách đi lại, mở rộng giao thương giữa hai quốc gia, góp phần thu hút một lượng lớn du khách quốc tế đến Việt Nam. Tuy nhiên, đề tài mới chỉ tập trung đưa ra các giải pháp kỹ thuật tổ chức chạy tàu, chưa tính toán về mặt kinh tế nên hiệu quả chưa cao. Riêng 02 đề tài “Nghiên cứu đề xuất kế hoạch sửa đổi, bổ sung quy định vận tải đường sắt có tính đến nhu cầu giao thông tiếp cận” và “Xây dựng giải pháp phát triển các đoàn tàu hàng chuyên luồng, chuyên tuyến trên Đường sắt Việt Nam”, mặc dù đã chỉ ra những hạn chế và đề xuất các giải pháp mang tính sáng tạo trong tổ chức chạy tàu hàng chuyên luồng, chuyên tuyến hay nâng cao công tác phục vụ hành khách, đặc biệt là người khuyết tật. Tuy nhiên, các đề tài này hiện đang trong quá trình nghiên cứu và thẩm định nên Hội đồng chưa xét giải trong năm 2009.

            * Đối với chuyên ngành Thông tin tín hiệu: có 03 đề tài đăng ký tham gia trong đó có 02 đề tài đạt giải (01 giải Ba, 01 giải khuyến khích). Xuất phát từ yêu cầu nâng cao chất lượng và tính năng vận hành các thiết bị đèn tín hiệu báo hiệu đường bộ lắp đặt tại các đường ngang nhằm đảm bảo an toàn chạy tàu và an toàn giao thông, các tác giả đến từ Công ty Thông tin tín hiệu Đường sắt Đà Nẵng đã tập trung nghiên cứu, thiết kế, chế tạo và thử nghiệm thành công sản phẩm đèn LED dùng cho thiết bị tín hiệu báo hiệu đường bộ tại các đường ngang giao cắt với đường sắt, đây là sản phẩm có chất lượng tốt và giá thành rẻ hơn 1/3 lần so với hàng ngoại nhập cùng chủng loại. Được Hội đồng đánh giá cao về tính ứng dụng rộng rãi và thống nhất trao giải Ba.

Nhóm tác giả đến từ Công ty Thông tin tín hiệu Đường sắt Sài Gòn đã nghiên cứu và ứng dụng thành công phần mềm quản lý tuyến cáp quang đường sắt trong khu đoạn đơn vị quản lý thay thế phương pháp quản lý thủ công trước đây góp phần quản lý tuyến cáp được chính xác hơn, có khả năng áp dụng tại các khu đoạn khác dọc tuyến đường sắt. Tuy nhiên, đề tài mới chỉ dừng ở mức độ cập nhật số liệu biến động của tuyến, chưa có khả năng tự động điều chỉnh nếu một trong các đối tượng quản lý thay đổi.

Riêng đề tài “Nghiên cứu thiết kế ứng dụng thiết bị bảo an chống sét cho thiết bị thông tin tín hiệu Đường sắt” của nhóm tác giả thuộc Công ty TTTH ĐS Đà Nẵng do sản phẩm đang trong thời gian thử nghiệm, chưa xác định được tuổi thọ và độ bền của sản phẩm. Hội đồng đề nghị nhóm tác giả và Công ty TTTH Đường sắt Đà Nẵng tiếp tục theo dõi, lắp đặt và thử nghiệm. Đồng thời giao cho Ban Khoa học công nghệ Tổng Công ty ĐSVN tham mưu thành lập Hội đồng đánh giá kết quả lắp đặt, thử nghiệm. Sau khi có kết quả nghiệm thu đề tài đạt yêu cầu, Hội đồng sẽ tiến hành xét giải.

* Chuyên ngành Đầu máy: có 03 đề tài của các nhóm tác giả thuộc xí nghiệp Đầu máy Sài Gòn tham gia dự thi, trong đó có 02 đề tài đạt giải (01 giải Nhất, 01 giải ba). Các đề tài đều tập trung nghiên cứu, đề xuất các giải pháp cải tiến nhằm nâng cao khả năng vận hành của loại Đầu máy D19E. Tác giả Đoàn Ngọc Phương chủ đề tài “Xây dựng Quy trình sửa chữa và thử nghiệm chất lượng của bộ đồng hồ tốc độ lắp trên đầu máy Đổi mới D19E” đã nghiên cứu và đưa ra phương pháp giải quyết được vấn đề cấp bách và cần thiết trong sản xuất, quy trình đã góp phần nâng cao chất lượng hoạt động của bộ đồng hồ ghi băng được ổn định, góp phần đảm bảo an toàn cho Đầu máy khi vận hành, đặc biệt tiết kiệm giảm chi phí trong công tác bảo dưỡng và sửa chữa đầu máy D19E, mang lại lợi ích kinh tế - kỹ thuật cao, có khả năng áp dụng rộng rãi trong các Xí nghiệp đầu máy thuộc Liên Hiệp sức kéo Đường sắt. Nhóm tác giả của Đề tài “Nghiên cứu thiết kế, chế tạo bộ khớp nối các quạt làm mát mô tơ điện kéo đầu máy Đổi mới D19E” đã nghiên cứu thiết kế, chế tạo thành công sản phẩm thay thế, khắc phục được nhược điểm của kết cấu truyền động cũ khớp lai truyền động quạt làm mát mô tơ điện kéo đầu máy D19E, đảm bảo độ bền, thay thế cho phụ tùng nhập ngoại, tiết kiệm chi phí trong công tác bảo dưỡng sửa chữa đầu máy D19E. Đề tài được Hội đồng đánh giá có tính sáng tạo và trao giải Ba. Riêng đề tài “Nghiên cứu chế tạo Lò xo giảm chấn cao su trung ương Đầu máy D9E, D19E và giảm chấn cao su động cơ điện kéo Đầu máy D9E, D19E, D13E thay thế hàng ngoại nhập” do sản phẩm đang trong thời gian thử nghiệm, chưa xác định được tuổi thọ và độ bền của sản phẩm. Hội đồng đề nghị nhóm tác giả và Xí nghiệp Đầu máy Sài Gòn tiếp tục cho lắp đặt, thử nghiệm, đồng thời giao cho Ban Khoa học công nghệ Tổng Công ty ĐSVN tham mưu thành lập Hội đồng đánh giá kết quả lắp đặt, thử nghiệm, kiểm nghiệm độ bền và tuổi thọ sản phẩm. Sau khi có kết quả xác định được chất lượng của sản phẩm đạt yêu cầu, Hội đồng sẽ tiến hành xét giải.

* Chuyên ngành xây dựng công trình Đường sắt có 01 đề tài dự thi, đó là đề tài “Nghiên cứu thiết kế tà vẹt bê tông liền khối cốt thép thường khổ đường 1000 mm để lắp đặt ray phòng hộ và ray hộ bánh dùng cho đầu cầu, đường cong có bán kính nhỏ, đường ngang” của nhóm tác giả thuộc Công ty Quản lý Đường sắt Vĩnh Phú. Trước thực trạng trên tuyến Đường sắt Việt Nam có nhiều cầu, nhiều đường cong bán kính nhỏ, nhiều điểm giao cắt giữa đường bộ với đường sắt, vì thế trên phạm vi đường sắt hai đầu cầu, đường ngang cần đặt ray hộ luân và tại các đường cong có bán kính nhỏ cần đặt ray thứ 3 đề phòng trật bánh. Do các loại tà vẹt bê tông hai khối hiện tại  không thể lắp đặt được các loại ray trên, nên phải dùng các loại tà vẹt gỗ và tà vẹt sắt. Trong khi đó, tà vẹt gỗ, tà vẹt sắt hiện nay rất khan hiếm và độ bền không cao,... Nhóm tác giả đã nghiên cứu giải pháp lắp đặt ray phòng hộ và hộ bánh trên tà vẹt bê tông liền khối cốt thép thường khổ 1000 mm, khắc phục được tình trạng nấm ray lưng đường cong bị mòn và đảm bảo an toàn khi đoàn tàu vào đường cong bán kính nhỏ hoặc qua các đường ngang. Đề tài này đã đem lại hiệu quả kinh tế cao, giá thành sản phẩm rẻ, tận dụng được nguồn vật liệu sẵn có, công nghệ và thiết bị chế tạo đơn giản,  sản phẩm có thể áp dụng rộng rãi cho các đơn vị khác trong toàn ngành. Sau khi xét duyệt, Hội đồng thẩm định thống nhất trao giải nhất cho đề tài.

3. Đánh giá chung:

Giải thưởng Sáng tạo Đường sắt Việt Nam năm 2009 được triển khai, tổ chức thành công, nhận được sự ủng hộ, tham gia nhiệt tình của nhiều tác giả. Các đề tài tham gia đều có tính thực tiễn cao, đã hoặc đang được ứng dụng hiệu quả tại đơn vị, góp phần giúp cho đơn vị và ngành giải quyết những vướng mắc trong tổ chức chỉ đạo, điều hành nhiệm vụ SXKD thời gian qua.

Tuy nhiên, số lượng đề tài tham gia giải thưởng vẫn còn ít, chủ yếu tập trung ở một số đơn vị có truyền thống như: các Xí Nghiệp Đầu máy, các Công ty TTTH ĐS, và một số Công ty Quản lý Đường sắt. Nhiều đơn vị chưa thực sự quan tâm, cổ vũ, tạo điều kiện cho CBCNV tham gia nghiên cứu khoa học; một số đề tài dự thi mới chỉ dừng lại ở việc nghiên cứu hoặc thống kê dữ liệu nên chưa có tính thuyết phục cao; công tác thông tin tuyên truyền về giải thưởng ở các đơn vị còn yếu, chưa có tính xuyên suốt.

Trên đây là báo cáo Tổng kết Giải thưởng "Sáng tạo Đường sắt Việt Nam" năm 2009. Hội đồng thẩm định, xét duyệt Giải thưởng "Sáng tạo Đường sắt Việt Nam" kính đề nghị các Ban, đơn vị trong toàn ngành tiếp tục quan tâm, đầu tư đặc biệt cho công tác nghiên cứu, ứng dụng và phát triển KHCN, đồng thời động viên, cổ vũ CBCNV tích cực tham gia dự thi Giải thưởng "Sáng tạo Đường sắt Việt Nam" do Tổng Công ty ĐSVN tổ chức hàng năm.

Nơi nhận:                                                                                                           TM. HỘI ĐỒNG XÉT DUYỆT

- Đ/c Nguyễn Hữu Bằng, BTĐU, CT HĐQT,                                      PHÓ CHỦ TỊCH THƯỜNG TRỰC HỘI ĐỒNG

  TGĐ TCT ĐSVN (b/c);

- Đ/c Trần Phúc Tiến, Phó TGĐ, CTHĐ

 thẩm định, xét duyệt (b/c);                                                                                         (Đã ký)

- Thành viên Hội đồng thẩm định, xét duyệt;

- Các đơn vị thuộc TCT ĐSVN;                                                                          Khuất Hữu Đức

- Lưu: VT, TNĐS.                                                                                          (Bí thư Đoàn TNĐS)