Tuổi trẻ Đường sắt vươn lên cùng vận hội phát triển mới của ĐSVN

Trải qua nhiều thế kỷ, giao thông đường sắt vẫn tồn tại và phát triển với nhiều ưu điểm so với các loại phương tiện giao thông khác, bởi khả năng vận chuyển khối lượng lớn; độ an toàn cao; đi xa; tốc độ cao; hoạt động trong mọi thời gian, thời tiết; thích hợp với mọi tầng lớp dân cư… Vận chuyển bằng đường sắt ít tác động xấu đến môi trường, đảm bảo trật tự an toàn xã hội, giảm thiểu ùn tắc, tai nạn giao thông và góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống ở các vùng sâu, vùng xa. Dự báo trong tương lai đường sắt vẫn là loại phương tiện giao thông có nhiều tiềm năng phát triển. Hiện đại hóa giao thông đường sắt là một trong những mục tiêu chiến lược phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Ngày 20 tháng 11 năm 2008 Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định “Phê duyệt chiến lược phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2050”. Đây là thuận lợi to lớn để ĐSVN khắc phục tình trạng lạc hậu như hiện nay, phát huy tối đa lợi thế, phục vụ hiệu quả nhất cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Để hoàn thành các mục tiêu chiến lược mà Chính phủ phê duyệt, bên cạnh các giải pháp quan trọng khác, Ngành đặc biệt chú trọng đến yếu tố đào tạo nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực trẻ, có trí tuệ, khát vọng cống hiến; đó là những con người sẽ nắm bắt khoa học kỹ thuật công nghệ hiện đại, nhạy bén với thông tin, thích ứng nhanh với cái mới tiên tiến; là lực lượng lao động chủ chốt thực hiện các nhiệm vụ chiến lược đặt ra. Đúng như Nghị quyết BCH Trung ương Đảng lần thứ 7, khóa X đã nhận định: “ Thanh niên là nhân tố quan trọng quyết định vận mệnh, tương lai của dân tộc; là lực lượng chủ yếu trên mọi lĩnh vực, đảm nhiệm những công việc đòi hỏi hy sinh, gian khổ, sức khỏe và sáng tạo”.

Với truyền thống 54 năm xây dựng và trưởng thành (15/8/1955 – 15/8/2009) Đoàn TNĐS đã thực sự là trường học lớn của thanh niên, đã tập hợp và góp phần đào tạo các thế hệ thanh niên đường sắt “thông minh, sáng tạo, kiên cường, bất khuất, có ý chí vượt qua khó khăn, vững vàng trước thử thách”, góp phần tạo nên truyền thống và bản chất tốt đẹp của người công nhân Đường sắt Việt Nam.

Các thế hệ thanh niên ĐSVN đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ lịch sử của mình. Nhiều chiến công ghi dấu ấn của hàng ngàn đoàn viên, thanh niên tham gia lao động sản xuất và chiến đấu trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ của dân tộc, đã trở thành biểu tượng truyền thống của tuổi trẻ Việt Nam như: tổ lái máy 424, cầu Cấm, Hàm Rồng, ga Gôi… Nhiều cái tên là tấm gương, còn sống mãi với thời gian như: Bí thư đoàn tuyến Hà – Thanh Đỗ Lệnh Minh, y tá Nguyễn Thị Hồng Mùi, tài xế trưởng đầu máy 418 Nguyễn Tiếp Thìn,… Tuổi trẻ anh dũng của họ gắn liền với từng mét đường, cây cầu, từng đầu máy, toa xe,… vượt qua bom đạn đảm bảo giao thông thông suốt, an toàn cho từng chuyến hàng chi viện cho chiến trường. Bước vào thời kỳ xây dựng đất nước, nhất là giai đoạn đổi mới, Đoàn thanh niên ĐSVN tiếp tục phát huy truyền thống vẻ vang của mình, làm tốt vai trò xung kích, tình nguyện đảm nhận các công trình, phần việc thanh niên ở những khâu yếu, việc khó, đảm bảo an toàn trong lao động sản xuất, phòng chống các tệ nạn xã hội, chống tiêu cực…

Trong thời chiến cũng như thời bình, lúc khó khăn cũng như thuận lợi, ở bất cứ giai đoạn nào, Đoàn Thanh niên và tuổi trẻ Đường sắt cũng lập được những thành tích xuất sắc, đóng vai trò xứng đáng trong sự nghiệp xây dựng và phát triển ngành Đường sắt Việt Nam.

Sau hơn 20 năm đổi mới, Đường sắt Việt Nam đã đạt được những thành tựu trên một số lĩnh vực quan trọng, song nhìn chung về cơ bản mạng lưới đường sắt của ta gần như không đổi khác nhiều so với đường sắt thời Pháp xây dựng cách đây trên một thế kỷ; tiêu chuẩn kỹ thuật, kết cấu hạ tầng còn ở mức thấp và lạc hậu; năng lực thông qua thấp (tối đa không quá 25 đôi tàu/tuyến/ngày đêm), vận tốc đạt 60–80km/h…Trong khi đó trên thế giới, ở 134 quốc gia có đường sắt, tỷ lệ điện khí hóa rất cao (30-70%), 7 quốc gia có đường sắt cao tốc với vận tốc trên 300km/h và 2 quốc gia có đường sắt với vận tốc 200-300km/h.

Đất nước ta đang trong quá trình hội nhập sâu vào nền kinh tế thế giới. Sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước bước đầu đạt được nhiều thành tựu to lớn, kinh tế liên tục tăng trưởng kéo theo việc mở rộng, hình thành nhiều trung tâm kinh tế lớn trên khắp cả nước. Đây là động lực thúc đẩy, đồng thời cũng là yêu cầu cấp bách phát triển giao thông đường sắt để đáp ứng nhu cầu đó.

Vậy vai trò, trách nhiệm của Đoàn và tuổi trẻ ĐSVN trước mắt và lâu dài là gì trong bối cảnh ngành Đường sắt đứng trước xu thế vận động, phát triển đi lên của đất nước?

Trong chiến lược phát triển giao thông đường sắt, Nhà nước tập trung đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt quốc gia, đồng thời khuyến khích các thành phần kinh tế, các tổ chức cá nhân tham gia đầu tư. Phát triển mô hình quản lý kinh doanh đường sắt theo hướng hiện đại, hiệu quả. Trước mắt, từ nay đến năm 2020 sẽ đầu tư một số đoạn đường sắt cao tốc trên trục Bắc – Nam, các đường sắt cận cao tốc trên hành lang Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng và Hà Nội – Đồng Đăng. Hệ thống đường sắt hiện tại được nâng cấp, khôi phục đạt đúng tiêu chuẩn kỹ thuật, kết nối với đường sắt các nước trong khu vực… Đến năm 2050, đáp ứng đầy đủ các tiêu chí về đường sắt của một nước công nghiệp phát triển, có mạng lưới đường sắt quốc gia, đường sắt đô thị hiện đại…

Hiện tại, Ngành đang khẩn trương triển khai một số công tác chuẩn bị như: dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam; đưa cán bộ trẻ đi đào tạo ở nước ngoài; trình Chính phủ đề án hình thành Tập đoàn Đường sắt Việt Nam hoạt động theo mô hình Công ty mẹ - Công ty con, trên cơ sở tổ chức lại Tổng Công ty ĐSVN. Trong đó, Công ty mẹ là Công ty Nhà nước có nhiệm vụ quản lý, bảo trì hệ thống kết cấu hạ tầng đường sắt, tổ chức điều hành hệ thống giao thông vận tải đường sắt. Các Công ty con là các doanh nghiệp hạch toán độc lập, có mối quan hệ mật thiết với Công ty mẹ về vốn, công nghệ và thương hiệu theo quy định của pháp luật. Hình thành mới một số công ty con trực thuộc Công ty mẹ như: Viện khoa học công nghệ Đường sắt, Trung tâm công nghệ thông tin,… chuyển 5 đơn vị thuộc khối kinh doanh vận tải hạch toán phụ thuộc thành các đơn vị hạch toán độc lập dưới hình thức các Tổng Công ty (Công ty) Nhà nước hoặc cổ phần Nhà nước chi phối; tiếp tục cổ phần hóa theo kế hoạch và quy định của Chính phủ các Công ty làm nhiệm vụ chế tạo, đóng mới đầu máy, toa xe,… Giai đoạn 2010 – 2020 sẽ tổ chức lại các Công ty cổ phần nhỏ để hình thành các Tổng Công ty cổ phần hoạt động trong các lĩnh vực công nghiệp, xây dựng công trình giao thông đường sắt, kinh doanh bất động sản,…

Như vậy, lộ trình triển khai thực hiện các dự án sẽ diễn ra trong khoảng thời gian khá dài. Lãnh đạo Ngành luôn xác định vai trò và trách nhiệm của tuổi trẻ ĐSVN trong quá trình phát triển của ĐSVN: các dự án có thực sự trở thành khả thi hay không, ĐSVN có phát triển theo hướng hiện đại được hay không, phụ thuộc rất nhiều vào thế hệ cán bộ quản lý, cán bộ kỹ thuật, công nhân Đường sắt trẻ tuổi hiện nay; phụ thuộc rất nhiều vào công tác bồi dưỡng lý tưởng, truyền thống, ý chí vươn lên cho đoàn viên, thanh niên của Đoàn TN Đường sắt Việt Nam.

Theo tôi, trong các dự án chiến lược của Ngành, với thế mạnh là lực lượng trẻ, thanh niên có đủ khả năng tham gia vào những lĩnh vực trọng yếu đó. Thực hiện thành công các dự án chiến lược cũng đồng nghĩa với việc ĐSVN đi thẳng vào công nghiệp hiện đại, có thể sánh ngang tầm Đường sắt các nước trên thế giới. Đây vừa là thời cơ, vừa là thách thức mới đối với tuổi trẻ ĐSVN. Để có thể nắm bắt thời cơ, vượt qua thách thức, đóng góp vào mục tiêu phát triển của Ngành, ngay từ bây giờ, mỗi đoàn viên, thanh niên dù ở bất cứ cương vị công tác nào, trước hết phải thực sự yêu nghề, có động cơ phấn đấu thăng tiến với sự phát triển của Đường sắt. Mỗi bạn trẻ rất cần sự tự rèn luyện, nâng cao năng lực làm chủ bản thân, tư duy khoa học, hoàn thiện kiến thức về mọi mặt,… Đó cũng là những phẩm chất cần thiết để phát huy tốt vai trò người chủ tương lai của Đường sắt Việt Nam.

Đối với Đoàn TN Đường sắt Việt Nam, để luôn là người bạn đáng tin cậy, là môi trường giúp thanh niên rèn luyện lý tưởng, bổ sung “hành trang” của mình, Đoàn cần phong phú, đa dạng hơn nữa các phương thức tập hợp thanh niên, sao cho phù hợp với tâm lý, trình độ, năng lực của các đối tượng thanh niên thời đại công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Trong các phong trào hành động cần khắc phục tình trạng hô hào, hình thức, dập khuôn; phải thể hiện đậm nét màu sắc đặc trưng của tuổi trẻ trong từng hoạt động của Đoàn. Đặc biệt, ở giai đoạn này các phong trào của Đoàn cần có nhiều hàm lượng chất xám hơn trước, để kích thích sự phát triển tài năng, trí tuệ của tuổi trẻ. Thông qua các hoạt động thanh niên tình nguyện xung kích vào các lĩnh vực KHCN, làm chủ các đề tài nghiên cứu khoa học,…Đoàn cần quan tâm chủ động phát hiện, bồi dưỡng và giới thiệu những gương mặt đoàn viên thanh niên xuất sắc trên các lĩnh vực để đào tạo trở thành cán bộ cốt cán từ cơ sở  đến Tổng Công ty.

Trong hàng vạn đoàn viên thanh niên Đường sắt, không tránh khỏi có những bạn trẻ không bắt kịp với cuộc sống sôi động; không vượt qua được những cạm bẫy tiêu cực phát sinh ở môi trường làm việc. Vì vậy, tổ chức Đoàn và các bạn đoàn viên thanh niên tích cực cần tận tâm dìu dắt, giúp đỡ để họ nhận ra sai lầm, sửa chữa khuyết điểm, tiếp tục cùng họ đồng hành tiến lên. Đoàn cũng cần đẩy mạnh các hoạt động xã hội, nhân đạo từ thiện để bồi đắp lòng nhân ái, đức bao dung cho tuổi trẻ, sao cho cuộc sống công nghiệp hiện đại không lấy mất đi truyền thống “Thương người như thể thương thân” của ông cha ta trong đội ngũ cán bộ công nhân Đường sắt tương lai.

Nhân dịp kỷ niệm ngày truyền thống của Đoàn Thanh niên ĐSVN, tôi gửi đến các bạn trẻ và tổ chức Đoàn các cấp trong Ngành lời chúc mừng nồng nhiệt nhất về tất cả những gì mà các bạn đã thành công. Trước mắt các bạn và tổ chức Đoàn đang có những cơ hội rất lớn. Các bạn đã chọn nghề làm dường sắt, đã và đang lập thân trong ngành ĐSVN, hãy phấn đấu để Đường sắt phát triển hiện đại. Điều đó, sẽ giúp cho việc nâng cao vị thế và chất lượng cuộc sống của chính các bạn.